De nieuwste White Paper van Mediawijs.be schuift een aantal aanbevelingen voor een meer gericht mediawijsheidsbeleid naar voren. Er worden verschillende opties en suggesties gebundeld die het beleid in de komende jaren kunnen vormgeven. Daarin doen ze ook aanbevelingen voor het onderwijs. Een uittreksel :
Integratie van mediawijsheid binnen het onderwijs
Leerlingen zijn hét publiek bij uitstek die baat hebben bij mediawijsheid. Ze zijn vingervlug met digitale media, hebben een groot aantal tools ter beschikking en hebben over het algemeen een zeer positieve houding ten opzichte van media. Leerlingen ontberen echter vaak een aantal kritische vaardigheden waar het onderwijs net een belangrijke bemiddelende rol kan opnemen. Het onderwijs heeft de finaliteit om deze rol op te nemen omwille van de eindtermen van het secundair onderwijs ‘kritisch denken’ en ‘mediawijsheid’ en de ontwikkelingsdoelen lager onderwijs en de eindtermen eerste graad secundair onderwijs ‘ICT-geletterdheid’. In het kleuter- en lager onderwijs komen media ook aan bod tijdens muzische vorming. In realiteit zijn er echter een aantal obstakels die de vlotte implementatie van (digitale) mediawijsheid in het onderwijs bemoeilijken.
Een belangrijke vereiste voor de implementatie van digitale media in het onderwijs is voldoende technische en didactische ondersteuning voorzien voor de leerkrachten. Uit het MICTIVO-onderzoek blijk dat in 1/3 van de secundaire scholen geen didactische steun wordt geboden door de ICT-coördinator. In de overige 69% is dit slechts mondjesmaat. Hier is duidelijk nood aan meer inzet op het didactisch vlak naast het technische aspect.
Leerkrachten geven aan dat ze door de bomen het bos niet meer zien. Ze hebben dus nood aan een soort ‘richtingaanwijzer’ en een duidelijk beleid. Goede tools en up-to-date lespakketten, maar ook de nodige ondersteuning van een pedagogische ICT-coördinator of mediacoach is hier noodzakelijk. Hiernaast zou een structurele samenwerking met externe partners, zoals bibliotheken, sociaal- culturele en welzijnsorganisaties een uitkomst kunnen bieden.
Vanuit deze vaststellingen bevelen wij aan om (NVDR : integraal overgenomen) :
- Een competentiemodel mediawijsheid te laten ontwikkelen door Mediawijs.be i.s.m. het Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming
- Scholen te stimuleren om voldoende ruimte te creëren voor technische en inhoudelijke ondersteuning.
- Koepels te stimuleren om leernetwerken op te zetten rond mediawijsheid aangestuurd door leerkrachten die een voortrekkersrol opnemen in hun school(gemeenschap)
- Sensibilisering en vorming te voorzien op Vlaams niveau voor zowel leerkrachten (in opleiding), pedagogische en technische coördinatoren, directies, lerarenopleiders en pedagogische begeleidingsdiensten.
- Om een leerlijn mediawijsheid te creëren waarbij er voldoende aandacht is voor de overgangen van kleuter naar lager onderwijs, lager naar secundair onderwijs, secundair naar hoger onderwijs, en hoger onderwijs naar de arbeidsmarkt. Na toetreding tot de arbeidsmarkt moet er voldoende aandacht zijn voor levenslang leren en mogelijke leerlijnen zowel binnen een informele context als formele context, zoals het volwassenenonderwijs.
- Om vanuit het onderwijs opportuniteiten te benutten voor het bereik van kwetsbare doelgroepen, zoals (alleenstaande) ouders.
4. Sensibilisering en vorming te voorzien op Vlaams niveau voor zowel leerkrachten (in opleiding), pedagogische en technische coördinatoren, directies, lerarenopleiders en pedagogische begeleidingsdiensten.
Ik kan me erg vinden in de aanbevelingen van het White Paper van Mediawijs.be, in het bijzonder in de 4e aanbeveling waarin gepleit wordt voor méér vorming voor de diverse onderwijsprofessionals. Het aanbod vandaag is bedroevend laag en gaat wellicht samen met de geringe vraag. Het is nodig om onderwijsprofessionals te sensibiliseren dat zij een opdracht hebben om ‘mediawijs onderwijs’ aan te bieden, dat vorming hen daartoe sterker kan maken en tijdelijk voorrang verdient te krijgen op andere vorming. Dit kan zorgen voor een versnelde realisatie van ‘mediawijs onderwijs’.
Met Internetvaardig lever ik sinds meerdere jaren een bescheiden bijdrage aan het mediawijzer maken van schoolpersoneel. Ik doe dit als zelfstandig opleider, na een loopbaan van 30 jaar als leraar. Het statuut van zelfstandige was niet mijn favoriete keuze, wel de enige manier om voluit te kunnen gaan voor sensibilisatie en vorming tot mediawijsheid en hiermee veel mensen te bereiken.
De 4e aanbeveling van Mediawijs.be zal niet gerealiseerd worden zolang men rekent op de witte raven die eenzelfde keuze maken als ikzelf deed. Wél wanneer onderwijsorganisaties voorzien in mediawijze vorming van onderwijsprofessionals door opleiders die dit doen vanuit een onderwijsopdracht. Pas dan zal er echt verschil gemaakt kunnen worden !