Nieuw in 2018-2019
- De programma’s ‘150 Digitale balans’ en ‘850 Wetten & afspraken’ vervangen het vroegere ‘150 Grenzen & afspraken’
- De tijdsduur van de items wordt aangegeven in minuten.
Programma’s
Standaard duurt een presentatie voor leerlingen 2 lesuren of 100 minuten. Een kortere of langere presentatie kan uiteraard ook.
Lees ook : een programma kiezen
Legende bij de tabellen :
Items : de beschrijving van de items vind je verder op deze pagina.
Minuten : de opgegeven tijd kan wijzigen doorheen het jaar !
150 Digitale balans – NIEUW THEMA
Deze presentatie bevat deels items die geschreven werden voor leerlingen van de 1e graad.
Samenvatting :
Teveel jongeren kunnen geen uur zonder hun smartphone. Dat heeft effect op hoe ze offline omgaan met hun vrienden, hoe ze zich bewegen op straat, hoe (on)bereikbaar ze zijn thuis. Noem het een ongewenst gevolg van wat vanuit de ontwerpers van de populairst sociale media ook de bedoeling was : mensen dusdanig dopamineprikkels geven dat ze op het medium blijven. Deze presentatie wil bewustwording aanwakkeren; de leerlingen krijgen ook praktische tips, voor henzelf en voor hun vrienden.
Programma :
Items Minuten Opmerking Intro 10 141 Smartphone, smart friends 20 142 Smombies & addicts 20 153 Digitale balans 25 NIEUW 155 Multitasking 25 Totaal 100
250 Nieuws & informatie
Samenvatting :
Het is niet eenvoudig om op een verstandige manier gebruik te maken van de digitale media. Mag je geloven wat men online vertelt (of is het fake nieuws) ?
Programma :
Items Minuten Opmerking Intro 10 251 Kritisch kijken 15 252 Fake nieuws 25 NIEUW 253 Breaking nieuws 20 NIEUW 254 Bewezen 30 Totaal 100
350 Haat & Pesten – Vernieuwd programma met focus op ‘online haat’
Samenvatting :
Er wordt nogal gehaat online. Noem het hufterig gedrag. Of online racisme, discriminatie of geweld. Wie beledigt heeft veelal niet door wat het betekent voor wie gehaat wordt. Hoe reageer je best ? Wanneer is een online mening strafbaar ?
Programma :
Nummer Titel Minuten Opmerking Intro 10 351 Online haat - intro 10 352 Beledigd 25 Voorheen : 'Haat' 353 Haat & identiteit 30 NIEUW 354 Vrije meningsuiting 25 Totaal 100 Wijziging : het item ‘852 Humor’ vind je nu in 850 Wetten & afspraken
Tip : combineer dit programma met een toneelvoorstelling
450 Privacy – NIEUW
Samenvatting :
In deze presentatie passeren een 10-tal korte items de revue : je webcam, Facebook likes, cookies, je locatie, ontgoogelen, gratis apps, privacy-voorwaarden, privacy-bewust handelen, publieke wifi, … Mét telkens een ‘quiz’-vraag én tips hoe je kunt zorgen voor méér privacy online.
540 Identiteit & imago – NIEUW THEMA
Dit programma komt uit het aanbod voor leerlingen van de 1e graad.
Samenvatting :
Echt en onecht lopen online door elkaar. Hoe echt tonen we onszelf ? Hoe erg is het om maar gewoon te zijn en een gewoon leven te lijden ? Hoe echt zijn de anderen ? Hoe kan ik dat weten ? Jongeren gaan hun populariteit afmeten aan de likes die ze krijgen. Hoever ga je daar in ?
Programma :
Items Minuten Opmerking Intro 10 541 Echte vrienden 15 542 Fake vriend 15 NIEUW 543 Mijn selfie & ik 15 544 Hoe toon ik me ? 15 545 Populair 20 546 A day in my life 15 NIEUW Totaal 100
560 Identiteit & imago (voorheen : Reputatie)
Dit programma komt uit het aanbod voor leerlingen van de 3e graad.
Samenvatting :
Wie actief is op publieke sociale media, bouwt stilaan een gans portfolio uit die anderen toelaat een indruk te krijgen van wie je bent. Dat wordt belangrijk wanneer jongeren een stageplek of werk zoeken en een goede eerste indruk willen maken. In deze presentatie tonen we hoe ze dag na dag online hieraan bouwen, ten goede of ten kwade. Nadien bekijken waarop je kunt letten om je online reputatie hoog te houden.
Programma :
Items Minuten Opmerking Intro 10 561 Je online reputatie 50 562 Je online reputatie managen 50 563 Je online reputatie bedreigd 15 Totaal 125
650 Seksualiteit – Het meest geboekte programma in 2017-2018
Samenvatting :
Hoeveel jongeren gaan een intieme foto maken en delen ? Wat doe je als je een intieme foto te zien krijgt ? Hoe voorkom je dat zo’n foto verspreid geraakt ? Wat zegt de wetgeving erover ? Veel vragen die om antwoorden vragen. Tussendoor staan we stil bij onze omgang met blootheid – eerst digitaal en pas dan offline ? – en hoe we allemaal heel erg verschillen, ook genitaal.
Programma :
Items Minuten Opmerking Intro 10 651 Intieme foto intro 20 (intro op 652) Wat mag met foto's ? (15) 652 Wat mag met intieme foto's ? 25 653 Naakt zien en bewaren 25 654 Intieme foto : howto 10 655 Intieme foto gedeeld 15 Totaal 100
Tip : combineer dit programma met een toneelvoorstelling
850 Wetten & afspraken – item ‘852 Humor’ het meest geboekt in 2017-2018
Samenvatting :
Wie mag een foto online plaatsen ? Welke rechten heb je als je zelf de foto genomen hebt of als je zelf op de foto staat ? Hoe kun je problemen voorkomen en wat kun je doen als je online te kijk staat op een manier die je zelf niet wil ?
Programma :
Items Minuten Opmerking Intro 10 851 Wat mag met foto's ? 40 Pauze 10 852 Humor 35 853 Cyber crime 30 Totaal 125
Items
Tip : Niet alle items staan beschreven op deze pagina :
- De beschrijving van de items met een cijfer 4 in het midden vind je bij het aanbod voor leerlingen 1e graad SO.
- De beschrijving van de items met een cijfer 6 in het midden vind je bij het aanbod voor leerlingen 3e graad SO.
Intro
Inleiding & slot van de presentatie. Komt in een presentatie uiteraard maar 1 keer voor.
Pauze
Bij een presentatie van meer dan 1 lesuur kan halfweg een ‘babbelpauze’ van enkele minuten voorzien worden. Bij een presentatie van meer dan 2 uur is een langere pauze (speeltijd) aangewezen. Een pauze telt voor de kostprijs standaard mee als presentatietijd.
153 Digitale balans – NIEUW
Laat jongeren even los en ze focussen zich op hun smartphone. De wereld rondom hen merken ze niet meer op, wat thuis tot spanningen kan leiden. Noem het een ongewenst gevolg van wat vanuit de ontwerpers van de populairst sociale media ook de bedoeling was : mensen dusdanig dopamineprikkels geven dat ze op het medium blijven : dat wordt duidelijk uit het getuigenis van enkele sociale mediapioniers. We sluiten af met enkele tips om van je dopamineverslaving via sociale media af te geraken.
155 Multitasking
Sinds de opkomst van de smartphone dalen de schoolcijfers van sommige leerlingen. Het is immers lastig om je te focussen op schoolwerk als je voortdurend wordt afgeleid door sociale mediaberichtjes. Met een paar eenvoudige proefjes testen we de aandacht, multitaskingvaardigheid en de concentratie van leerlingen. Het is nodig dat de leerlingen hiervoor papier en stylo bij de hand hebben. Nadien volgen tips voor ‘monotasking’.
251 Kritisch kijken
Leerlingen vinden dat ze ‘uiteraard’ kritisch kijken. We nemen de proef op de som met berichten en filmpjes die ze online tegenkomen, om vast te stellen : je ziet alleen waar je naar kijkt, je hoort alleen waar je naar luistert, alles begint met aandacht, je niet laten leiden door je informatiebron, breed te kijken en te luisteren en tijd te nemen voor een tweede indruk. Een item dat kritisch kijken wil bevorderen.
252 Fake nieuws
In de online nieuwsstroom verschijnen heel wat berichten die waar lijken te zijn, maar het niet zijn. Dat is vooral lastig te herkennen bij scoops, waarmee journalisten het nieuws proberen te halen met ‘fake’ nieuws. De CRAAP-test, in het Nederlands de ‘ABBAB-test’ kan dan helpen.
253 Breaking news
In de online nieuwsstroom verschijnen heel wat foto’s en films die echt lijken en het soms ook zijn, maar soms ook niet. In het laatste geval ben je er mooi ingetrapt. Dat kunnen journalisten en nieuwslezers zich niet permitteren : waarop letten zij bij breaking news ?
254 Bewezen
E-nummers in de voeding zijn ongezond, lees je online. Juist of fout ? Ik heb online een statistiek die bewijst dat … : juist of fout ? Volgens HLN en De Morgen Online is bewezen dat … Juist of fout ?
351 Online haat : intro – NIEUW
Er wordt nogal gehaat online. Noem het hufterig gedrag. Of online racisme, discriminatie of geweld.
352 Beledigd (voorheen : Haat)
Pesten is out, beledigen is in. Facebook wordt Hatebook en op Sayat.me mag je zeggen wat je wil. Wie beledigt heeft veelal niet door wat het betekent voor wie beledigd wordt. Hoe reageer je best ? Hoe kun je voor je (beledigde) vriend/in opkomen ?
353 Haat & identiteit – NIEUW
We spreken vandaag over online haat bij grove uitspraken tegenover mensen die ‘anders’ zijn. Hoe komt het dat er zoveel gehaat wordt ? Was dat vroeger anders ? Hoe reageer je best op online haat ? En wat doe je beter niet ?
354 Vrije meningsuiting
Elk heeft recht op zijn mening en mag die ook uiten. Of toch niet ? Wanneer is een online mening strafbaar ? We doen de proef met een resem uitspraken gevonden op sociale media : de leerlingen krijgen eerst de kans om te zeggen wat mag en wat niet mag, nadien volgt wat de wetgever erover zegt.
651 Intieme foto online
Intieme foto’s zijn van alle tijden; nu dus ook online : nogal wat jongeren hebben al een intieme foto gezien van iemand waarmee ze geen relatie hebben. Helaas geraken die foto’s verder verspreid dan gedacht.
652 Wat mag met intieme foto’s ?
Veel jongeren beseffen niet dat er strenge wetgeving bestaat op het nemen en verspreiden van intieme foto’s van minderjarigen. En dat het daarom maar beter is om op hun smartphone te wissen wat niet mag.
Indien gewenst voorafgegaan door een intro over de wetgeving rond foto’s : recht op privacy, portretrecht en auteursrecht.
653 Naakt zien en bewaren
Veel jongeren kennen maar tweevoudig naakt : zichzelf en wat je online kunt zien. Dat laatste vooral uit de pornowereld. Waardoor ze een nogal vertekend beeld krijgen van hoe mensen er in hun blootje écht uitzien. En onzeker worden over hun eigen ‘gewone’ lichaam. Terwijl veruit de meeste lijven gewoon oké zijn.
Verder : wie nieuwsgierig is naar echt naakt, kan proberen te gluren naar anderen. Mag dat wel ? Mag je dat op foto nemen, verzamelen en verspreiden ?
654 Intieme foto : howto ?
Uiteraard is het meest veilig om een intieme foto niet te nemen of te delen. Maar wat als je dat toch wil, hoe doe je dat dan het veiligst ?
655 Intieme foto gedeeld ?
Waarom zou je een intieme foto wel of niet delen ? Wat doe je het best als je ongevraagd een intieme foto op je toestel krijgt ? En wat als je zo’n foto bewaard hebt van iemand met wie het even aan is geweest ? Een pleidooi om met wat je in vertrouwen gekregen hebt, ook vertrouwelijk te houden, of gewoon te verwijderen.
851 Wat mag met foto’s ?
Wie mag een foto online plaatsen ? Welke rechten heb je als je zelf de foto genomen hebt of als je zelf op de foto staat ? Hoe kun je problemen voorkomen en wat kun je doen als je online te kijk staat op een manier die je zelf niet wil ?
852 Humor
Humor en internet vormen een slecht huwelijk, zegt de ervaring : altijd is er het risico dat de ander je grap niet begrijpt en zich gekwetst weet. Aan de hand van filmpjes van op internet bespreken we wanneer iets online nog grappig is en wanneer dat ‘erover’ is. Ik doe daarbij een oproep om toch 2 keer na te denken voor je online iets plaatst en gevoeliger te worden voor wat anderen als kwetsend kunnen ervaren.
853 Cyber crime
3 op 10 jongeren zegt al eens een cyber delict te hebben gepleegd. Uit avontuur, uit geldgewin of om er mee uit te pakken bij vrienden. Omdat geconfronteerd worden met een jeugdrechter al bij al geen plezierige gebeurtenis is, bekijken we wat online mag en niet mag en welke straffen de overheid hierbij voorziet.
